کنترل عفونت

 بهداشت دست
  کنترل عفونت بیمارستانی هم اکنون یک اولویت جهانی است. بدلیل اهمیت موضوع و اولویت جهانی و منطقه ای، ایجاد یک نظام کشوری منسجم و یکسان کنترل عفونتهای بیمارستانی کاملا ضروری است. از سال 1381 در این خصوص کارهایی در حال انجام است. عوامل اجرایی این برنامه کلیه افراد شاغل در بیمارستان اعم از پزشکان، پرستاران، بهیاران، دانشجویان، پرسنل خدمات و پشتیبانی و اداری را شامل می شود.هر کس با هر مسئولیتی در بیمارستان بایستی در پیشگیری و کنترل عفونتهای بیمارستانی به تناسب شغل خود مشارکت کند.
   استراتژیهای مختلفی برای کنترل عفونتهای بیمارستانی در سرتاسر جهان مطرح است که در صدر آنها نحوه رعایت بهداشت دستها قرار دارد.
   قدیمی ترین تاریخچه شستشوی دست مملو از تاثیر عدم تکامل علم درباره میکروازگانیسم است .
در سال 1870 یک بیمارستان در فرانسه بعلت مرگ تعداد زیادی از مادرانی که بخاطر تب نفاس روی تختشان جان دادند، خانه جنایت نامیده شد  ، لویی پاستور ، دکتر جان لیستر ( جراحی از انگلیس ) و پزشکان که در بیمارستانها ی مختلف کار میکردند ابزار گسترش پیام شستشوی دست بودند . بعدا که درقرن بیستم علم و دانش در مورد بیماریهای عفونی تکمیل شد اهمیت شستشوی دست در مورد مراقبتهای بهداشتی و سایر صنایع نیز بخوبی آشکار شد . و راهنماها یا دستور العمل های مختلف توسط CDC  ، WHO و APLC تنظیم شد .
شمارش کلنی باکتریهای دست پرستل درمان در بعضی مطالعات104  × 9/3 الی 106 ×  6/4 بوده است گر چه این شمارش در صورت آسیب پوست افزایش خواهد یافت ، عموما میکروارگانیسمهای یافت شده در روی دست مردم میتواند به دو گرده وسیع تقسیم شود : مقیم و گذرا .
   میکرو ارگانیسمهای مقیم :
اینها درطول زمان از پوست اکثر افراد ایزوله شدند آنها در سطحی ترین لایه پوست پیدا می¬شوند. قدرت بیماریزایی کمی دارند و به آسانی از روی دست برداشته نمی شوند.  
مطالعات زیادی نشان داده است که  بر داشتن کامل فلور میکربی مقیم ( یا استریل نمودن پوست ) از دست تقریبا غیر ممکن است . تعداد و نوع میکرو ارگانیسمهای مقیم از شخصی به شخص دیگر متفاوت است ولی آنها معمولا شامل استرپتوکوک ، کورینوباکتریوم ، پرینوباکتریوم ، آسنیتوباکترو غیره میباشد
   میکروارگانیسمهای گذرا :
همانطور که از اسمش برمی آید آنها قسمتی از فلور نرمال پوست نمی باشد اما روی دست ، نوک انگشتان و زیر ناخن های انگستتان در اثر تماس با سطوح آلوده و یا آئروسل شدن بوجود می آید .اکثر میکروارگانیسمها به این الگو تعلق دارند و بعلاوه آنها سبب انتقال بیماریهای عفونی می-شوند


    روش شستشوي معمولي دست
الف › خيس كردن دست با آب
ب › ريختن صابون توي دست خيس ( طبق دستور العمل كارخانه سازنده ، ساختمان و طرز كاربرد آن ) توليد كف صابون
ج › بهم ماليدن دستها و ايجاد اصطكاك روي سطوح كف آلود كف دستها به مدت 20 ثانيه ( حداقل 15 – 10 ثانيه )
يك  پروسيجر شش مرحله اي براي مالش :
-    كف به كف
-    كف به كف با قفل كردن انگشتان
-    پشت هر دو دست
-    پشت انگشتان ( با قفل كردن )
-    تمام قسمتهاي دست ( شامل انگشت شصت )
-    سرانجام هر دو كف با نوك انگشتان و ناخنها
د - شستن و آب كشيدن دست براي از بین بردن باقيمانده صابون
ه- خشك نمودن دستها با حوله كاغذي
  پاک كننده هاي بي نياز آب و ضد عفوني كننده هاي مالش دست :
اينها فلور ميكروبي روي دست را مهار مي كنند و يا مي كشند . ولي قادر به برداشتن آلودگي از دست نيستند . اين محصولات در سطوح مختلف ضد عفوني فعاليت دارند اما اكثرا حاوي 95 – 60 % الكل هستند كه مي تواند پروتينها را دناتور مي كند و دست را ضد عفوني كند ، بخصوص وقتي كه دست آلودگي نداشته باشد در صورتيكه شستشو با آب وصابون امكانپذير نباشد آنها مفيدند .
شوينده هاي با پايه الكلي ژلها يا محلولهاي آبكي ، باكتري كشهاي سريع هستند . ممكن است حاوي نرم كننده ، محافظ پوست يا عوامل ديگري براي جلوگيري از مشكل پوست باشند  باید دور از آتش و حرارت نگهداري شوند .
فردي كه ضد عفوني كننده با غلطت بالاي الكل استفاده مي كند . وقتي به فلزات دست مي زند در صورتيكه دستهايش كاملا خشك نشده باشد ممكن است الكترسيته متصاعد كند.
یکی از علل عدم پذیرش شستشوی دست توسط پرسنل درمان،فقدان اطلاعات علمي از تاثير قطعي شستن دست روي ميزان بروز عفونتهاي ناشي از مراقبتهاي درماني می باشد.
   موارد نیاز به شستشو و ضد عفونی دست:
الف ) دستها را با آب و صابون بشوئيد وقتي كه آشكارا كثيف يا آلوده به مواد پروتئيني هستند، يا آشكارا با خون يا ساير مايعات بدن آلوده شده اند، يا اگر درمعرض تماس احتمالي يا ثابت شده با ارگانيسمهاي توليد كننده اسپور باشند و  بعد از استفاده از اتاق استراحت و بعد از سرویس بهداشتی.
ب ) اگر دستها آشكارا آلوده نيستند ترجيحاً از محلولهاي مالش دست حاوي الكل براي استفاده معمول استفاده شود ،در ساير موارد دستها را با آب و صابون بشوئيد .
ج ) شستشو یا ضد عفونی  دستها را انجام دهيد :
a ) قبل و بعد از هر تماس مستقيم با بيماران؛
b) بعد از درآوردن دستكش  ؛
c ) قبل ازجابجاكردن يك وسيله تهاجمي براي مراقبت بيمار (بدون توجه به اينكه دستكش استفاده مي شود يا خير)  ؛
d ) بعد از تماس با مايعات و ترشحات بدن بيمار، غشاهاي مخاطي، ‌پوست آسيب ديده يا پانسمان محل زخم  ؛
e ) اگر در حين انجام مراقبت بيمار از محل آلوده بدن به نواحي تميز بدن بيمار تماس پيدا مي كنيد .
د ) قبل از جابجايي داروها و آماده سازي غذا دستها را با آب و صابون ساده يا ضد ميكروبي بشوئيد يا با محلولهاي حاوي الكل مالش دهيد  .
ه ) وقتي محلولهاي حاوي الكل براي مالش دست استفاده شده، از صابون ضد ميكروبي به صورت همزمان استفاده نكنيد  .


   استفاده از دستکش
الف: استفاده از دستكش جانشين تميز كردن دستها از طریق محلولهاي حاوي الكل يا شستن نمي باشد.
ب: وقتيكه پيش بيني مي شود كه تماس با خون يا ساير ترشحات، غشاهاي مخاطي و پوست آلوده به عفونت، به طوربالقوه اتفاق افتد بایداز دستکش استفاده شود.
ج: دستكش ها بعد از مراقبت بيمار در آورده شود و يك جفت دستكش براي مراقبت بيش از يك بيمار استفاده نگردد.
د: در طول مراقبت از بيمار اگر از ناحيه آلوده بدن بيمار به ناحيه تميز بدن همان بيمار و يا محيط تميز بخواهيد دست بزنيد، دستكش ها را عوض كنيد و يا آنها را در بياوريد.
و: ازاستفاده مجدد دستكش خودداري كنيد. اگر دستكش ها قابليت استفاده مجدد دارند، روشهاي ويژه بکار گرفته شود تا از عدم آلودگي ميكروبيولوژيكي و سلامتي دستكش مطمئن شويد.

مثالهای از موارد استفاده از  دستکش استریل :
1)    انجام هر گونه اقدامات جراحی
2)    انجام برخی اقدامات مانند سونداژ مثانه
3)    انجاج پروسیجرهای آسپتیک مانند تعویض پانسمان بزرگ(بسته به شرایط)
4)    اقدامات رادیولوژیکی تهاجمی
5)    برقراری راه عروقی و انجام اقدامات مرتبط به راههای عروقی(ایجاد راه وریدی مرکزی در بیماران)
6)    آماده نمودن محلولهای تغذیه مکمل برای انفوزیون
مثالهای از موارد استفاده از  دستکش تمیز
1-    تماس مستقیم با بیمار
-احتمال قرار گرفتن در معرض خون،مایعات بدن،ترشحات و مواد دفعی بیمار و اشیاء و مواردی که به صورت مشهود آلوده به مایعات دفعی و ترشحات بیمار می باشد.
-تماس با غشاء مخاطی و پوست آسیب دیده بیمار
-احتمال قرار گرفتن در معرض تماس ارگانیسمهای شدیدا عفونی و خطرناک
- موقعیت های اورژانس یا اپیدمی
- گذاردن و یا کشیدن آنژیوکت و ...
- گرفتن خون از بیمار
- قطع یا بستن راه وریدی
- کشیدن خون
- معاینات لگنی، رکتال و واژینال در بیماران
- ساکشن داخل نای
2- تماس غیر مستقیم با بیمار:
-تخلیه مواد برگشتی از معده بیمار
-جابجایی یا تمیز کردن وسایل و تجهیزات کثیف
- جابجایی یا تخلیه پسماند
- تمیز نمودن ترشحات مایعات بدن پاشیده شده روی اشیاء و یا در ضمن لکه گیری البسه
مثالهایی از مواردی که پوشیدن دستکش ضروری نمی باشد:
در این موارد احتمال تماس مستقیم یا غیر مستقیم کارکنان بهداشتی درمانی با خون، مایعات بدن بیمار و یا محیط آلوده وجود ندارد.
1-    تماس مستقیم با بیمار شامل:
-    گرفتن فشار خون، درجه حرارت و نبض بیمار
-    تزریق زیر پوستی یا عضلانی به بیمار
-    لباس پوشانیدن بیمار
-    انتقال بیمار
-    مراقبت از گوش یا چشم بیماران در صورت فقدان ترشحات
-    هرگونه مراقبت از راه وریدی در بیماران در صورت  عدم نشت خون
2-    تماس غیر مستقیم با بیمار شامل:
-    استفاده از گوشی مشترک بین بیماران و کارکنان
-    درج گزارش در پرونده بالینی و یا چارت بالای سر بیمار
-    دادن داروی خوراکی به بیماران
-    جمع نمودن سینی غذا و یا قطع لولع تغذیه ای بیمار
-    تعویض ملافه بیمار(در صورتیکه بیمار ایزوله تنفسی نباشد و یا ملحفه آلوده به ترشحات و مواد دفعی نباشد).
-    گذاردن ماسک تنفسی و یا کانولای بینی به صورت غیر تهاجمی برای بیمار
-    جابجایی اثاثیه بیمار
نحوه مراقبت از دهان
وسايل مورد نياز :محلول دهانشويه – كلر هگزيدين – سواب – رسيور دو عدد – دستكش و در صورت نياز ساكشن .
1- دستها را شستشو و ضد عفونی کنید.
2- دستکش بپوشید.
3- اگر بیمار airway دارد آنرا از دهان بیمار خارج کرده و تمیز کنید بعد از اتمام شستشوی دهان آنرا دوباره در دهان بیمار قرار دهید.
4- سواب را در محلول كلر هگزيدين خيس نموده و قسمتهاي مختلف دهان و دندان را با سواب تميز مي كنند .( هرسواب فقط يكبار استفاده شده و دور انداخته مي شود .)
5- در آخر با سرم نرمال سالين سواب را خيس نموده و قسمتهاي مختلف دهان را تميز مي كنيد .
6- دستکش پوشیده ، وازلین را روی لبهای بیمار بمالید.
7 – پس از اتمام کار دستهای خود را بشویید.
لازم است لبها  ، مخاط  دهان و دندانها را روزانه از نظر موارد ذیل بررسی شود.
   خونریزی، قرمزی  و زخم در لبها، مخاط دهان، لثه و زبان
  بوی بد دهان
  باقیمانده های مواد در دهان
   سایر موارد: التهاب و زخم در گوشه لبها، چسبهای لوله تراشه ( در صورت آلوده بودن به ترشحات تعویض شود).
ب- وضعیت قرار گیری (position)بیمار
-در بیماران تحت تهویه مکانیکی احتمال آسپیراسیون  و رفلاکس خصوصا در صورت داشتن لوله بینی – معدی(NGT)وجود دارد در این شرایط احتمال کلونیزاسیون میکروبها در ریه بیشتر می شود.
 -در صورتیکه مانعی وجود نداشته باشد بايستي بیمار در پوزیشن 40 - 30 درجه قرار گیرد.
-    

ایزولاسیون یا جداسازی بیماران
هدف از جداسازی بیماران در بیمارستان ، جلوگیری از انتقال میکروارگانیسم ¬ها از بیماران ( چه مبتلا به عفونت و چه کلونیزه با عفونت) به سایر بیماران ، عیادت کنندگان و پرسنل پزشکی است. از آنجاییکه جداسازی بیماران وقت¬گیر و پرهزینه بوده و ممکن است مانع از مراقبت بیماران گردد، فقط باید در مواقع ضروری بکار رود. از طرف دیگر در صورت عدم رعایت اصول جداسازی ، امکان انتقال بیماری وجود دارد. با رعایت اصول جداسازی مشتمل بر دو قسمت " احتیاطهای استاندارد " و " احتیاط بر اساس راه انتقال بیماری " می¬توان از بروز مشکلات فوق جلوگیری کرد.
1- احتیاط استاندارد:
احتیاطهای استاندارد جایگزین احتیاطهای همه جانبه یا عمومی شده است ورعایت آنها برای تمام بیماران ضروری است. که شامل محدود کردن تماس پرسنل بهداشتی درمانی با تمام ترشحات یا مایعات بیولوژیکی، ضایعات پوستی و غشاءهای مخاطی می¬باشد. پرسنل بهداشتی برای هر تماسی که منجر به آلودگی می¬شودباید از دستکش، گان، ماسک و محافظ چشم استفاده کنند. چون احتمال آلودگی لباسها یا دست و صورت با عوامل عفونی وجود دارد.
 برای رعایت احتیاطهای استاندارد موارد زیر ضروری است:
1-    پوشیدن دستکش
2-    شستن دست
3-    استفاده از گان، محافظ چشم همراه با ماسک یا محافظ صورت، در صورت انجام اعمالی که احتمال پاشیده شدن یا پخش شدن مایعات بدن وجود دارد
4-    عدم دستکاری سوزنها و وسایل نوک تیز؛ در پوش سوزنها نباید روی سوزنها قرار گیرد و سر سوزن نباید خم یا شکسته شود.
5-    سر سوزن و وسایل نوک تیز باید در ظروف مقاوم به سوراخ¬شدگی دفع گردد.
توجه:
بدلیل انتقال اکثر موارد عفونتهای بیمارستانی از طریق تماس ، بویژه با دست پرسنل ، شستن دستها مهمترین راه پیشگیری از عفونت بیمارستانی بشمار می¬آید.برای حفظ بهداشت دستهای پرسنل، از مواد حاوی الکل استفاده می¬شود.
2- احتیاطهایی که باید بر اساس راه انتقال عفونت رعایت گردند
 احتیاطهایی که باید بر اساس راه انتقال بیماری صورت گیرد این نوع احتیاط ها برای بیمارانی در نظر گرفته می شود که دچار سندرم بالینی مشکوک یا قطعی ،،تشخیص بیماری خاص ،کلونیزیاسیون یا عفونت با ارگانیسم مهم از لحاظ همه گیری شده اند.ذکر این نکته ضروری است که این نوع احتیاط باید با رعایت اصول احتیاطهای استاندارد همراه گردد. سه نوع احتیاط بر اساس راه انتقال  عفونتها به قرار زیر می باشدک
 الف-احتیاط هوایی air born
ب- احتیاط قطرات droplet
ج- احتیاط تماسیcontact  
الف: احتیاط هوایی airborne precaution: احتیاط  راه هوایی برای جلوگیری از انتقال بیماری هایی که از طریق هسته قطرات با اندازه کوچکتر از 5 میکرون یا ذرات گرد و غبار حاوی عامل عفونی بکار می رود. بیماریهایی که احتیاط راه هواییبرای آنها ضرورت دارد شامل موارد زیر هستند:
•    سل ریه یا حنجره
•    سرخک
•    آبله مرغان یا زونای منتشر
توجه:
  بیماران دچار عفونت HIVیا در معرض خطر آن که بابت سرفه و ارتشاح ریوی مراجعه نموده اند باید به صورت تجربی تحت احتیاط هوایی قرار گیرند تا تشخیص بیماری سل در آنان رد شود.
   جهت بیماران دارای زخم پوستی باز ناشی از سل ، رعایت احتیاط هوایی در نظر گرفته می شود.
   برای بیماران دچار ضایعه ریوی با عوامل مایکوباکتریایی غیر سلی (آتیپیک) ، احتیاط هوایی نباید رعایت گردد.
اصول احتیاطهای  هوایی عبارتند از:
1-بستری بیمار در اتاق خصوصی با فشار هوای منفی کنترل شده (در مقایسه با فضای بیرون ) و حداقل 6 بار تعویض هوا در ساعت باید صورت گیرد.
2- بستن درب اتاق بیمار
3- خروج هوا از اتاق بیمار باید بطور مستقیم به فضای خارج و بیرون باشد(نه داخل)
4- تمام افرادی که وارد اتاق بیمار می شوند باید از ماسک معادل N95 (یک ماسک جراحی با 8 لایه گاز) استفاده کنند.
5- جابجایی بیمار باید محدود گردد و قبل از ترک اتاق ، بیمار یک ماسک جراحی استاندارد بپوشد.پرسنلی که قرار است بیمار را تحویل بگیرند،باید قبل از جابجایی بیمار مطلع شوند تا احتیاطهای لازم را بکار گیرند.
رعایت موارد زیر الزامی است:
•    هر بیمار دچار سل یا مشکوک به آن باید دان و بینی خود را در هنگام عطسه یا سرفه کردن با یک دستمال بپوشاند.همچنین باید تا هنگام رد کردن بیماری سل از سایر بیماران جدا شود.
•    بیماران مبتلا به سل اثبات شده که تحت درمان موثر ضد سل هستند و از لحاظ بالینی در حال بهیودی می باشند (سه نمونه اسمیر خلط پشت سر هم در روزهای مجزا از لحاظ باسیل اسید فاست منفی باشد) می توانند از ایزولاسیون خارج شوند.
•    توصیه می شود در بیماران دچار سل شدید همراه با ایجاد حفره ،سرفه مداوم، یا سل حنجره ، و احتیاطا کسانی که به محیط های دارای افراد پر خطر بر می گردند (مانند اطفال-بیماران دچار سرکوب ایمنی) جداسازی حداقل تا یکماه صورت گیرد.
•    بیماران دچار سل مقاوم به چند دارو(MDR)، باید در طول مدت بستری در بیمارستان، از سایر بیماران جئدا شوند.
•    در بیمارانی که از لطاظ بالینی وضعیت ثابتی دارند و داروهای ضد سل خود را بطور مرتب مصرف می کنند و در خانه خود می مانند ،بستری کردن در بیمارستان(به منظور جداسازی آنان) لازم نیست.
•    جهت بیماران دچار عفونت قطعی یا مشکوک به سرخک ،واریسلا( آبله مرغان) یا زونای منتشر یا زونای موضعی در بیمار دچار نقص ایمنی، باید جداسازی نوع هوایی صورت گیرد. چنانچه پرسنل در مقابل این عفونتها ایمن نباشد، در صورت امکان نباید به اتاق این بیماران وارد شود و در صورتیکه ورود به این اتاق ضروری باشد ، باید از ماسک N95یا معادل آن استفاده کند.
   ب- احتیاط قطرات  droplet:
برای جلوگیری از انتقال آئروسل های درشت (قطره) ، از این نوع احتیاط استفاده می شود. بدلیل اندازه بزرگ این قطرات در هوا معلق نمی مانند و تا فاصله زیاد حرکت نمی کنند .این ذرات حین صحبت کردن ،عطسه یا سرفه کردن یا در زمان انجام اعمالی مانند ساکشن یا برونکوسکوپی ایجاد می شوند. اصول رعایت اختیاط قطرات عبارتند از:
1- بستری کردن بیمار در اتاق خصوصی ، ولی اقدام خاصی برای کنترل هوای اتاق ضرورت ندارد (در صورت وجود چند بیمار ی خاص ، می توان انها را در یک اتاق بستری نمود)
2- درب اتاق می تواند باز باشد.
3- در صورت کار کردن پرسنل  در فاصله یک متری بیمار ، باید از ماسک استاندارد جراحی استفاده شود.
4- استفاده از گان و دستکش تابع اصول احتیاط های استاندارد است .
5- در صورت انتقال و جابجایی بیمار به خارج از اتاق ایزوله ، بیمار باید ماسک استاندارد جراحی بپوشد.
برای عفونتهایی مانند باکتری هموفیلوس آنفلوانزای نوع Bمهاجم،مننگوکوک، بیماری پنوموکوک مقاوم به چند دارو ،مایکوپلاسما پنومونیه،سیاه سرفه، ویروس آنفلوانزا ، اوریون و سرخجه رعایت احتیاط قطرات الزامی است.
  ج- احتیاط تماسیcontact  :  
برای جلوگیری از انتقال ارگانیسم های مهم از لحاظ همه گیری شناسی که مربوط به بیماران کلونیزه یا دچار عفونت بوده و از طریق تماس مستقیم (لمس کردن بیمار)یا تماس غیر مستقیم(تماس با اشیاء و وسایل یا سطوح آلده بیمار)انتقال می یابند رعایت احتیاط تماسی توصیه می شود. اصول احتیاط تماسی عبارتند از :
1- بستری بیمار در اتاق خصوصی (یا بستری چند بیمار با عفونت یکسان در یک اتاق، در صورت نیودن اتاق خصوصی به تعداد کافی)
2- استفاده از وسایل محافظت شخصی برای محافظت پوست و لباس شامل:
  پوشیدن دستکش در زمان ورود به اتاق
    در آوردن دستکش قبل از ترک اتاق
    رفع آلبودگی دستها با یک ماده طبی شوینده دست با ماده حلال حاوی الکلبلافاصله پس از در آوردن دستکش
    جلوگیری از آلودگی مجددد دستها قبل از ترک اتاق

   استفاده از گان در صورت احتمال تماس قابل ملاحظه لباس پرسنل با بیمار یا سطوح محیطی پیرامون بیمار
   استفاده از گان در صورت افزایش خطر تماس با مواد بالقوه عفونی بیمار ( در صورتیکه بیمار بی اختیاری یا اسهال دارد ،کولئوستومی یا ایئوستومی شده ، یا ترشح زخم وی کنترل نمی شود)
   قبل از ترک اتاق ایزوله، گان باید درآورده شود و باید مراقب بود که لباس پرسنل آلوده نگردد.

    وسایل غیر بحرانی مراقبت از بیمار (گوشی، دستگاه فشارسنج)  برای سایر بیماران مورد استفاده قرار نگیرد در صورت لزوم استفاده مشترک از این وسایل باید ابتدا آنها را پاک و گند زدایی نمود و سپس مورد استفاده قرار داد.
   انتقال و جابجایی بیمار به خارج از اتاق ایزوله باید به حداقل ممکن برسد.
در موارد زیر رعایت احتیاط تماسی ضرورت دارد:
   بیماران دچار عفونت یا کلونیزه با باکتری مقاوم به چند دارو(انتروباکتر مقاوم به وانکومایسین،استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین یا با کاهش حساسیت به وانکومایسین،انتریت با عامل کلستریدیوم دیفیسیل)
    عفونتهای منتقله از راه مدفوعی- دهانی(شیگلا و هپاتیت A)در بیمارانی که بی اختیاری داشته یا از پوشک استفاده می کنند.
   بیماریهای اسهالی حاد که احتمالا دارای منشاء عفونی هستند.


نحوه مراقبت از سیستم درناژ بیمار بعد از جراحی
راههای ورود عوامل عفونی به بدن فرد حساس در بسیاری از موارد مشابه راههای خروج این عوامل از بدن میزبان می باشد که عبارتند از:
دستگاه گوارش ، دستگاه تنفس  ، پوست و غشاهای مخاطی ، دستگاه ادراری  و زخمها ( پانسمان و درنها) .
بنابراین:
1-    موقع تحویل گرفتن بیمار ، کلمپ درن را کنترل و از کارکرد آن اطمینان حاصل کنید.
2-    ظروف و کیسه های درنا ژ را بصورت روتین تخلیه کنید .
3-    سیستم درناژ را در سطحی پایین تر از محلی که درناژ می شود قرار دهید.در صورتیکه دستور پزشک معالج باشد می توان در سطح بدن قرار داد.
4-    در صورت نیاز به نقل و انتقال بیمار حتما  سیستم را کلمپ نمایید.
5-    هرگز کیسه یا ظرف درناژ را روی زمین قراار ندهید
6-    با توجه به وجود میله آویز ادرار و میله آویز درن حتما از وسیله یادشده استفاده گردد.